Een blik vooruit
Een groot aantal van de waterkeringen van Waterschap Limburg voldoet momenteel nog niet aan de nieuwe norm. De landelijke afspraak is dat de waterkeringen uiterlijk in 2050 aan de nieuwe normen moeten voldoen. Dit roept de vraag op waar de waterkeringen in de periode tot 2050 dan wel aan moeten voldoen en hoe het waterschap van plan is de doelstelling te halen om alle waterkeringen in 2050 te laten voldoen.
Waar moeten de waterkeringen in de periode tot 2050 aan voldoen?
Op basis van onze zorgplicht en onze publiekrechtelijke verantwoordelijkheid, beperkt onze taak zich formeel tot een situatie zoals beschreven in de door ons bestuur vastgestelde legger en projectplannen Waterwet. Voor een groot deel van ons areaal geldt dat de legger en de uitgevoerde dijkversterkingen een dijk beschrijven die in staat was een toenmalige 1/250 waterstand veilig te kunnen keren (de oude norm). Voor het andere deel van ons areaal geldt dat deze de situatie beschrijft zoals deze is aangelegd na de hoogwaters van 1993 en 1995. Deze waterkeringen zijn destijds ontworpen om de toenmalige waterstand van 1/50 te kunnen keren. Het instandhouden van deze vastgelegde situatie doen wij door het inspecteren en onderhouden van onze dijken.
Samen op weg naar een lange termijn aanpak voor sterke dijken in 2050
Waterschap Limburg is voortvarend aan de slag gegaan met de resultaten uit de beoordeling. Als één van de eerste waterschappen in Nederland heeft ons waterschap de wettelijke beoordelingsresultaten gebruikt om een strategie en programmering te maken voor de toekomstige dijkversterkingen. De resultaten van de beoordeling geven de veiligheidsopgave weer voor alle dijken in het beheergebied op dit moment. Dit is een indicatie voor wat er de komende jaren moet gebeuren op het gebied van dijkversterkingsprojecten. Dit geldt met name voor de aandachtsgebieden die uit de beoordeling naar voren zijn gekomen.
Deze indicatie is gebruikt binnen het programma Maas 2050. Op 28 september 2022 heeft het Algemeen Bestuur de programmeringsstrategie en het richtinggevende scenario voor de programmering vastgesteld. Hierna is een routekaart opgesteld om te komen tot periodieke actualisatie van de programmering en de opstart van projecten in de initiatieffase. De resultaten van de toekomstige beoordelingen van de keringen (LBO2) worden hier direct weer voor gebruikt. De routekaart is op 25 januari 2023 vastgesteld door het AB.
Onderhoud, beheer en crisisorganisatie
Uit de beoordeling van de waterkeringen blijkt waar aandachtsgebieden in onze dijken aanwezig zijn. Deze informatie wordt gebruikt binnen de beheer- en crisisorganisatie. Voor de beheerorganisatie geeft het aan waar ze extra op moeten letten tijdens reguliere inspecties. Hiernaast geven de resultaten informatie voor het uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden aan de kering. Ook zijn de geleerde lessen uit de eerste beoordelingsronde geïnventariseerd. Deze worden ingediend bij de evaluatie van de Waterwet door het Rijk die in 2023 zal plaatsvinden.
Voor de crisisorganisatie geven de aandachtsgebieden aan waar we extra alert moeten zijn tijdens een hoogwater. En waar we tijdelijke maatregelen moeten treffen voor de periode totdat een permanente oplossing (een dijkversterking) is gerealiseerd. Voor de aandachtsgebieden zijn beheermaatregelen bedacht die geïmplementeerd worden in het draaiboek van de crisisorganisatie. Het betreft in alle gevallen maatregelen die technisch realistisch en logistiek haalbaar zijn en die het veiligheidsniveau -in afwachting van de structurele dijkversterkingsmaatregelen kunnen verhogen tijdens een hoogwater. Hiernaast zijn de resultaten van de beoordeling verder uitgewerkt en opgenomen in een programma waarmee verschillende scenario’s voor Maashoogwater doorgerekend worden. Dit programma wordt verder doorontwikkeld en gebruikt in voorbereiding op en tijdens een crisissituatie.
Tweede landelijke beoordelingsronde (LBO2)
Na het afronden van de eerste landelijke beoordelingsronde start op 1 januari 2023 de tweede landelijke beoordelingsronde die duurt tot 2035. Hiervoor is een landelijk draaiboek geschreven dat is vastgesteld door de minister in december 2022. In dit draaiboek staan de bestuurlijke afspraken tussen de bij de beoordeling betrokken partijen. Het bevat afspraken over de praktische uitvoering van de beoordeling, bijvoorbeeld voor de aanpak, planning, advies, kwaliteitsborging en uitwisselen van informatie en gegevens en de rapportage. Waterschap Limburg maakt op basis van het draaiboek in 2023 een plan van aanpak voor het beoordelen van de primaire waterkeringen in de komende 12 jaar. In dit plan van aanpak zullen we invulling geven aan het inrichten van het proces rondom de beoordeling wat ingebed moet worden in de gehele organisatie.
